Lão hóa là một quá trình tất yếu không thể tránh khỏi đối với tất cả mọi người. Nó thể hiện rõ nhất qua khả năng vận động của cơ thể và đích đến cuối cùng chính là ảnh hưởng đến tuổi thọ.Khi các cơ quan chức năng của cơ thể con người đã đạt đến đỉnh cao ở trước 30 tuổi và trở nên lão hóa với tốc độ khoảng 0,8-1% mỗi năm. Vì vậy, để có thể phát hiện sớm và cải thiện những thay đổi về khả năng vận động chúng ta cần tự kiểm tra được các chỉ số lão hóa.
Nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Y khoa Anh
Đã khẳng định: Theo tuổi tác, sau 65 tuổi, chức năng vận động của con người càng kém thì nguy cơ tử vong càng cao. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi và phát hiện ra rằng các khả năng vận động kém làm nguy cơ tử vong tăng cao gồm: đi bộ tốc độ nhanh có thể làm tăng nguy cơ tử vong 22%, sức cầm nắm nặng làm tăng nguy cơ tử vong 15%, đứng thường xuyên tăng nguy cơ tử vong 14% và khó khăn trong hoạt động hằng ngày làm tăng 30% nguy cơ tử vong.
Khi chúng ta tuổi càng cao, sự liên kết giữa các hoạt động cũng sẽ giảm dần
Tốc độ đi bộ
Khi một người đi bộ, có khoảng 60 – 70% cơ bắp trên cơ thể tham gia bao gồm: thần kinh, hô hấp, cơ xương khớp, tuần hoàn và các hệ thống khác. Tốc độ đi bộ của người bình thường là 0,9m/ s nếu tốc độ này giảm dưới 0,6m/s thì cơ thể có khả năng đang bị teo cơ. Đối với người cao tuổi, khi tốc độ đi bộ dưới 0,6m/s và xuất hiện những biểu hiện như đi loạng choạng, tập tễnh hãy cảnh giác các bệnh về tim mạch, đột quỵ vì nguy cơ tử vong sẽ rất cao, nên hạn chế đi lại và đi khám kịp thời!
Điều này cho thấy, chỉ số đi bộ có thể phản ánh toàn diện sức khỏe của người cao tuổi
Khả năng cầm nắm của tay
Theo báo cáo từ báo Daily Mail của Anh ngày 8 tháng 5, một cái bắt tay có thể phản ánh tình trạng sức khỏe trong tương lai, chẳng hạn như hoạt động của cơ thể và não bộ khi về già, nguy cơ bệnh tật hay tình trạng hôn nhân. Chỉ số tay cầm giúp chúng ta phán đoán mức độ lão hóa, sức mạnh của chi và đánh giá sức mạnh của toàn bộ cơ thể có cân đối hay không. Các hành động cơ bản như bắt tay, nâng, kéo, vặn và nắm đều liên quan đến sức mạnh của tay cầm. Bạn hãy làm bài kiểm tra theo thể lực của bản thân, nếu không đạt các tiêu chuẩn quy định có nghĩa là chức năng tập luyện đang yếu kém.
- Nam: 60-40 tuổi <27kg; 65-69 tuổi <25kg.
- Nữ: 60-40 tuổi <18kg; 65-69 tuổi <17kg.
Hãy lưu ý cơ thể khi chỉ số hoạt động tay có những dấu hiệu khác thường
Khả năng ngồi và đứng
Đối với người cao tuổi, khả năng ngồi và đứng cũng là một bài kiểm tra thể lực rất cơ bản. Để kiểm tra chỉ số lão hóa từ khả năng ngồi và đứng hãy cùng thực hiện phương pháp sau:
- Tìm một chiếc ghế có độ cao phù hợp
- Bắt chéo tay trước ngực
- Nếu bạn có thể hoàn thành việc đứng và ngồi từ 25 lần trở lên trong vòng 30 giây, có nghĩa xương và cơ của chi dưới đang ở trạng thái tốt.
- Còn nếu không hoàn thành được nghĩa là cơ bắp chi dưới có dấu hiệu suy giảm, tần suất càng ít thì mức độ suy giảm càng nặng.
Đau nhức khớp khối là một trong những biểu hiện của lão hóa
Sự linh hoạt trong sinh hoạt hàng ngày
Một số hoạt động hàng ngày như mặc quần áo, đi vệ sinh, mua rau, nấu ăn, vặn nắp chai … có thể phản ánh khả năng tự chăm sóc bản thân của người cao tuổi. Nếu sự lão hóa ngày càng tăng, việc thực hiện các hoạt động hằng ngày không còn trơn tru, nguy cơ bị ngã và đột quỵ sẽ lớn hơn. Cùng với đó, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature năm 2019, quá trình lão hóa sẽ không diễn ra với tốc độ đồng đều, nó có thể bắt đầu từ ba độ tuổi phổ biến nhất đó là 34, 60 và 78 tuổi.
Khi cơ thể cứ đạt đến từng dấu mốc ở các độ tuổi này, chúng ta sẽ cảm thấy sự già đi rõ ràng nhất
Khoảng 34 tuổi, sức khỏe bắt đầu giảm sút
Ở độ tuổi này, số lượng tế bào trong cơ thể và lượng nước trong cơ thể bắt đầu giảm dần, chúng ta phải bắt đầu đối mặt với bước ngoặt đầu tiên của quá trình lão hóa. Nguyên nhân đến từ việc cơ thể phải chịu các gánh nặng từ gia đình, làm thêm giờ, thức khuya, nuôi con nhỏ hay ăn uống thất thường… Tại thời điểm này, chúng ta cần quan tâm nhiều hơn đến hệ thần kinh và cơ xương khớp .
Áp lực từ cuộc sống sẽ khiến cơ thể sau tuổi 30 bước vào quá trình lão hóa
Bệnh Suy tim
Suy tim là một hôi chứng lâm sàng phức tạp, là hậu quả của tổn thương thực thể hay rối loạn chức năng quả tim, dẫn đến tim không đủ khả năng tiếp nhận máu hoặc đưa máu đi nuôi cơ thể.
- Suy tim có nhiều loại, bao gồm
- Suy tim trái/phải
- Suy tim tâm thu/tâm trương
- Suy tim cấp/mãn,…
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh suy tim ở người già như:
- Bệnh cơ tim
- Bệnh van tim
- Thấp tim
- Tăng huyêt áp
- Rối loạn nhịp tim
- Bệnh mạch vành,…
Theo nhiều nghiên cứu, thời gian sống còn của người cao tuổi bị bệnh suy tim trung bình từ 4,3 năm đến 7,1 năm. Tỷ lệ bệnh suy tim ở người cao tuổi là 2,4 %
Hội chứng tiền đình
Hội chứng tiền đình bao gồm các triệu chứng như: chóng mặt, xây xẩm, hoa mắt, mất thăng bằng, rung giật nhãn cầu, ù tai,… Gồm có hội chứng tiền đình ngoại biên và hội chứng tiền đình trung ương. Người cao tuổi dễ bị hội chứng tiền đình do thiếu máu đến nuôi cơ quan tiền đình – ốc tai, thiếu máu đến não, hậu quả của các bệnh lý về tai (viêm tai giữa, chấn thương tai, viêm tai xương chũm,…) từ giai đoạn trước,…
Người mắc hội chứng tiền đình nếu không được điều trị kịp thời sẽ dễ bị các biến chứng như:
- Tổn thương tai ảnh hưởng đến khả năng nghe
- Tổn thương thần kinh (trong trường hợp bị hội chứng tiền đình trung ương),
- Chấn thương do té ngã,…
Tỷ lệ mắc hội chứng tiền đình ở người cao tuổi là 2,0 %
Loãng xương
Loãng xương là một bệnh lý của hệ thống cơ xương khớp, được đặc trưng bởi sự giảm khối lượng xương và giảm chất lượng xương, dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương. Đặc điểm loãng xương ở người già là: tăng quá trình hủy xương và giảm quá trình tạo xương do các tế bào sinh xương bị lão hóa, sự hấp thu canxi ở ruột bị hạn chế và sự suy giảm tất yếu các hormon sinh dục. Để phòng ngừa bệnh loãng xương, hạn chế hậu quả gãy xương, người già cần bổ sung canxi vào chế độ ăn từ các nguồn thực phẩm giàu canxi như sữa, sò huyết, cua, ốc,… hoặc thuốc uống cung cấp canxi (viên canxi sủi, canxi – D,…).
Tỷ lệ bệnh loãng xương ở người cao tuổi là 1,9 %
Đột quỵ
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch màu não, là từ gọi chung của những bệnh lý nhồi máu hoặc xuất huyết não, xảy ra từ từ hoặc đột ngột, gây nhiều biến chứng và di chứng nặng nề. Ở người già, do sự suy yếu của hệ thống mạch máu, máu đến nuôi não giảm sút nên dễ bị nhồi máu não, thiếu máu não. Mặt khác, thành mạch suy yếu, dễ vỡ cùng với hậu quả của bệnh tăng huyết áp (nếu mắc trước đó) dẫn đến hậu quả dễ xảy ra xuất huyết mạch máu não.
Để phòng bệnh đột quỵ, chúng ta nên khuyên ông bà, cha mẹ
- Ăn uống đầy đủ
- Nghỉ ngơi hợp lý
- Chế độ ăn ít mỡ
- Nên tập thể dục nhẹ vào buổi sáng
- Tập dưỡng sinh,
- Nếu cần thiết thì uống thuốc dưỡng não, thuốc điều trị tăng huyết áp,…
Đây là một bệnh khá phổ biến và nguy hiểm đến tính mạng của người cao tuổi. Tỷ lệ hiện mắc của bệnh này ở người già là 21,9%
Năm 60 tuổi, các chức năng khác nhau bắt đầu bước vào tuổi già
Bước qua tuổi 60, tốc độ phân chia tế bào và tái tạo mô ngày càng chậm nên mọi chức năng của cơ thể bắt đầu suy giảm và chính thức bước vào giai đoạn tuổi già. Ngoài ra, khi đến tuổi nghỉ hưu, bạn dễ mắc phải tâm lý “cảm thấy mình không còn có ích”.
Lúc này, nếu không kịp thời điều chỉnh và thích nghi, bạn dễ mắc phải những vấn đề như lo lắng, lo lắng và trầm cảm
Ở tuổi 78, quá trình lão hóa tăng nhanh kéo theo nhiều loại bệnh mãn tính
Ở giai đoạn này, tốc độ lão hóa sẽ được đẩy nhanh đáng kể, các hệ thống chính của cơ thể bao gồm thần kinh, tiết niệu, hô hấp và tuần hoàn sẽ có những thay đổi và thậm chí có thể kèm theo nhiều loại bệnh mãn tính.
- Bệnh hệ thần kinh trung ương. …
- Bệnh tim mạch. …
- Bệnh hệ hô hấp. …
- Bệnh hệ tiết niệu. …
- Bệnh hệ sinh dục. …
- Bệnh xương khớp.
Theo một số liệu khảo sát do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc công bố: Những người ≥ 70 tuổi, các bệnh xuất hiện lớn nhất khi yếu tố lão hóa xảy ra là bệnh tim mạch (chiếm 39,11%) và ung thư (chiếm 15,4%). Vì vậy, chúng ta phải tăng cường cả hai khía cạnh của phòng ngừa và kiểm soát quá trình lão hóa. Mặc dù lão hóa là điều không thể tránh khỏi, nhưng nếu chúng ta có thể thực hiện các biện pháp hiệu quả để điều chỉnh kịp thời thì vẫn có thể trì hoãn lão hóa ở một mức độ nhất định và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Sau tuổi 78, cơ thể có thể mắc phải những căn bệnh mãn tính
Tập thể dục khoa học để cải thiện mức độ lão hóa của cơ thể
Tập thể dục hợp lý và khoa học giúp ích cho người trung niên và người cao tuổi để duy trì sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Theo khuyến nghị của WHO: Người lớn và người cao tuổi muốn đạt được thể trạng cơ thể tốt thì mỗi người cần ít nhất 150 phút tập thể dục nhịp điệu với cường độ trung bình trong tuần, nó có thể được phân bổ đều bằng một ngày tập thể dục 30 phút. Hoặc có thể vạch ra kế hoạch buổi sáng phù hợp dựa trên cơ sở “buổi sáng tự rèn luyện kỷ luật”, áp dụng nhiều phương pháp thể dục như phương pháp đi bộ
Tập thể dục khoa học để cải thiện tốc độ lão hóa
“Người có sức khỏe, có hy vọng; và người có hy vọng, có tất cả mọi thứ” – Thomas Carlyle
Nhịp tim cường độ an toàn khi người cao tuổi tập thể dục là ±30-40 (lần/ phút) và có thể dao động lên xuống ± 10 lần/ phút.
Khi tập luyện phải tùy theo tình trạng của bản thân, không nên ép buộc, nếu không tập quá tải rất dễ gây tai nạn
Việc lão hóa và già đi của cơ thể như một quy luật bắt buộc của cuộc sống. Đối với hiện tượng sinh lý bình thường này, chúng ta phải đủ dũng cảm đối mặt với nó chứ không thể để cơ thể chờ chết. Hãy luôn duy trì thể dục và tập thể dục khoa học để có thể giảm tốc độ của sự lão hóa cơ thể, cách này tốt cho cả người trẻ lẫn già trong cách chăm sóc sức khoẻ của mình!
(Theo Aboluowang)
